بیدار شدن مکرر شبانه برای ادرار کردن (ناکچوریا): علل، عوارض و راهکارها
ناکچوریا به معنای بیدار شدن مکرر در شب برای ادرار کردن است و می‌تواند کیفیت خواب و زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. برخلاف خیس کردن رختخواب، در ناکچوریا فرد هوشیار است و خود را برای دفع ادرار از خواب بیدار می‌کند. این مشکل در بسیاری از موارد نشان‌دهنده یک اختلال زمینه‌ای پزشکی است که باید مورد توجه قرار گیرد. اگر بیش از یکبار در شب برای ادرار کردن بیدار می‌شوید، ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی در بدن شما باشد.
علل رایج ناکچوریا:
- عفونت مثانه: عفونت‌های دستگاه ادراری یکی از علل شایع ناکچوریا هستند. این عفونت‌ها باعث تحریک مثانه می‌شوند و در نتیجه فرد را مجبور به بیدار شدن برای دفع ادرار می‌کنند.
- بارداری: در دوران بارداری، فشار رحم بر روی مثانه افزایش می‌یابد که باعث می‌شود نیاز به ادرار در شب بیشتر شود.
- دیابت: افراد مبتلا به دیابت معمولاً به دلیل افزایش تولید ادرار و ناتوانی در کنترل آن دچار ناکچوریا می‌شوند.
- سنگ کلیه: سنگ‌های کلیه می‌توانند با تحریک سیستم ادراری باعث بیدار شدن مکرر در شب شوند.
- مشکلات اسفنکتری و پروستات: بزرگی پروستات و اختلالات اسفنکتری می‌تواند جریان ادرار را مختل کرده و ناکچوریا ایجاد کند.
- مشکلات کلیه و سیستم ادراری: بیماری‌های مزمن کلیوی می‌توانند باعث کاهش توانایی کلیه در کنترل تعادل مایعات بدن شوند و به ناکچوریا منجر گردند.
- اختلالات سیستم عصبی و بیماری‌های اعصاب محیطی: مشکلاتی نظیر مولتیپل اسکلروزیس (MS) و سایر اختلالات عصبی می‌توانند بر روی عملکرد مثانه تاثیر گذاشته و فرد را مجبور به بیدار شدن مکرر در شب کنند.
- آپنه خواب: یکی از علل کمتر شناخته شده ولی مهم ناکچوریا، آپنه انسدادی خواب (OSA) است. در این شرایط، کاهش اکسیژن خون و تلاش بدن برای بیدار شدن منجر به تحریک سیستم عصبی و افزایش تولید ادرار می‌شود.
ارتباط آپنه خواب و ناکچوریا:
اگر خروپف می‌کنید و همزمان شب‌ها برای ادرار کردن بیدار می‌شوید، ممکن است دچار آپنه خواب باشید. آپنه خواب منجر به کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن می‌شود و در نتیجه سیستم عصبی بدن به تحریک دفع ادرار واکنش نشان می‌دهد. دکتر مصطفی امیری، فلوشیپ خواب و یکی از معتبرترین متخصصان در زمینه اختلالات خواب، به اهمیت تشخیص صحیح آپنه خواب و ارتباط آن با مشکلاتی همچون ناکچوریا تاکید دارد. کلینیک خواب دکتر امیری، به عنوان یکی از مراکز پیشرو در این زمینه، به بیماران کمک می‌کند تا این مشکلات را تشخیص داده و از عوارض جدی آن جلوگیری کنند.
یافته‌های جدید (پنج سال اخیر)
تحقیقات جدید نشان داده است که درمان آپنه خواب با استفاده از دستگاه‌های CPAP و دیگر روش‌های غیرتهاجمی می‌تواند به طور قابل توجهی علائم ناکچوریا را کاهش دهد. این روش‌ها نه تنها به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کنند، بلکه کاهش بیدار شدن‌های مکرر در شب را نیز به دنبال دارند. همچنین، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ارتباط بین آپنه خواب و ناکچوریا می‌تواند ناشی از تاثیر آپنه بر سیستم هورمونی و عصبی باشد که به تنظیم تولید ادرار کمک می‌کند.
منابع:
- Nocturia and Sleep Apnea – American Thoracic Society
- Link Between Nocturia and Obstructive Sleep Apnea – National Institutes of Health (NIH)
- Nocturia: An Overlooked Symptom in Sleep Apnea – Journal of Clinical Sleep Medicine
- Impact of CPAP Therapy on Nocturia – Sleep and Breathing Journal
- Nocturia in Adults: A Systematic Review – The Lancet
