آپنه خواب و ریسک سرطان

مطالعات متعدد ارتباط بین آپنه خواب و افزایش خطر ابتلا به سرطان و مرگ و میر ناشی از سرطان را تایید کرده اند.

محققان متوجه شده اند که برخی جنبه های آپنه خواب ممکن است رشد تومور را تقویت کنند. بنظر می رسد کمبود اکسیژن بافتی یکی از مکانیسم های احتمالی است.

آپنه خواب چیست؟

آپنه خواب یک اختلال خواب است که باعث می شود تا در طول خواب تنفس برای لحظاتی قطع شود. به گفته انجمن آمریکایی آپنه خواب، حدود 22 میلیون آمریکایی آپنه خواب دارند و این عدد در کشور ما به گفته دکتر مصطفی امیری حداقل 2 میلیون نفر تخمین زده می شود، اگر چه بسیاری از این موارد تشخیص داده نشده اند.

آپنه خواب همچنین ممکن است با سایر بیماری های تهدید کننده زندگی مانند دیابت، بیماری های قلبی عروقی و سرطان همراهی داشته باشد.

قدم اول درمان شامل اصلاح شیوه زندگی، از جمله کاهش وزن، ترک سیگار، و محدود کردن مصرف الکل است.

هنگامی که تغییرات شیوه زندگی کمک نمی کند، درمان هایی نظیر CPAP (فشار مثبت هوا) در نظر گرفته می شود.

جراحی بینی و سینوس همچنین ممکن است در موارد شدید و مواردی که مشکلات آناتومی راههای هوایی وجود دارد، کمک می کند.

مطالعات متعدد افزایش خطر ابتلا به سرطان و مرگ و میر ناشی از سرطان در افراد مبتلا به آپنه خواب را نشان داده است.

نظریه ی بسیاری از محققان این است که انسداد راه هوایی فرد، ممکن است یک فرآیند به نام neovascularization، که رشد عروق خونی جدید است، را ترویج کند. این روند ممکن است باعث تشدید رشد تومور شود.

در سال 2013، محققان در اسپانیا گزارش دادند افرادی که دارای آپنه شدید خواب هستند. 65 درصد افزایش خطر ابتلا به سرطان را تجربه کرده اند.

مطالعه دیگری از دانشگاه ویسکانسین نشان داد افرادی که دارای اختلال تنفسی (وقفه تنفسی) خواب هستند پنج برابر بیشتر از سرطان در مقایسه با افراد بدون آپنه خواب میمیرند.

یک مطالعه اخیر در مجله پزشکی خواب نشان می دهد موارد متوسط ​​و شدید آپنه خواب با افزایش خطر ابتلا به سرطان همراه است.

این مطالعه همچنین نشان داد که افزایش خطر ابتلا به تمام علل مرگ و میر ناشی از مرگ و میر سرطان در موارد آپنه خواب افزایش می یابد.

مطالعه 20 ساله دیگری نشان داد افراد مبتلا به آپنه متوسط ​​و شدید آپنه خواب دو و نیم  تا سه برابر احتمال ابتلا به سرطان دارند.

مطالعات حیوانی نیز یافته های قبلی را تأیید کرده است. یک مطالعه 2014 در مجله Cancer Research گزارش شده است که آپنه خواب با رشد سلول های سرطانی در مدل های آپنه خواب موشی مرتبط است.

ارتباط آپنه خواب با سرطان های خاص

80 درصد از بیماران مبتلا به سرطان های سر و گردن، آپنه خواب دارند.

یک مطالعه در سال 2016 ارتباط بین ملانوم تهاجمی (نوعی سرطان پوست) و آپنه خواب را گزارش کرده است. محققان این مطالعه 412 بیمار مبتلا به ملانوم بدخیم را مورد بررسی قرار دادند. آنچه که محققان دریافتند این بود که موارد رشد شدید تومور در افرادی که علائم آپنه ی شدید خواب را تجربه کرده بودند، بیشتر بود.

یک تحقیق تایوانی نشان داد که میزان ابتلا به سرطان سینه در زنان مبتلا به آپنه خواب بیشتر است. این خطر در زنان زیر 30 سال بیشتر دیده می شود، اما این مطالعه به اندازه کافی بزرگ نبود تا تأیید کند که سن نقش مهمی دارد یا خیر.

در یکی دیگر از مطالعات اخیر که در مجله Sleep گزارش شده است نشان داده شده که آپنه خواب باعث افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان متاستاتیک و مرگ و میر ناشی از سرطان می شود.

جلوگیری از آپنه خواب

هر دو آپنه خواب و سرطان قابل درمان و قابل پیشگیری هستند.

پیشگیری معمولا بر انتخاب شیوه زندگی سالم متکی است، از جمله:

ترک سیگار
قطع مصرف الکل
مدیریت وزن
درمان تمام مشکلات فعلی پزشکی
بهبود کیفیت خواب

مشکلات تنفسی و اختلال خواب باید در این افراد بررسی شود. برای هر کسی که در مورد خروپف، خستگی روزانه و یا مشکلات دیگر خواب دارد بهتر است ارزیابی دقیق خواب و در صورت نیاز تست خواب انجام شود.

فشار خون بالا و آپنه خواب

يكي از شايعترين علل فشار خون بالا آپنه خواب است.

بر اساس یک مقاله از مجله Hypertension، برآورد شده است که تقریبا 50 درصد از افرادی که مبتلا به فشار خون بالا هستند احتمالا آپنه انسدادی خواب (OSA) دارند.

آپنه خواب انسدادی یک علت بسیار رایج فشار خون بالا در افرادی است که کنترل فشار خون آنها دشوار است. اگر شما برای کنترل فشار خون خود نیاز به سه تا یا بیشتر داروهای فشار خون دارید، احتمالا دچار آپنه خواب هستید.

هر گونه اختلال در کیفیت یا کمیت خواب شما می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد. آپنه خواب شایع ترین بیماری تشخیص داده نشده پزشکی است که باعث افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا و کنترل نشده می شود.

عوامل خطرساز برای آپنه انسدادی خواب

• چاقی
• گردن کلفت
• مصرف الکل
• سندرم متابولیک
• جنس مرد
• سن بالا
• چانه کوچک
• ورزش نکردن
• سیگار
• بی تحرکی

وقتی کسی به خواب می رود. به طور معمول هنگام خواب در شب، فشار خون ما باید نسبت به طول روز کاهش یابد. بدن ما باید کاملا آرام بخوابد و فشار خون به طور معمول باید به میزان 125 میلی متر و یا کمتر کاهش یابد.

هنگامی که شما آپنه خواب دارید،بدن شما اکسیژن کافی در خواب دریافت نمی کند و خوابتان آنقدر خسته کننده می شود که اصلا حس نمی کنید که شما در خواب هستید و وقتی صبح بیدار می شوید حس می کنید که خواب خوبی نداشته اید.

در افراد مبتلا به آپنه خواب به دلیل فشار شدید به قلب و ریه و… فشار خون در حین خواب بالا می رود.

پیامدهای آپنه خواب:

پرفشاری خون مقاوم به درمان
پرفشاری خون ریوی
تورم در پاها به نام ادم (ورم پاها)
بیماری قلبی: آپنه خواب درمان نشده به عنوان یک عامل خطر برای توسعه بیماری قلبی محسوب می شود.
بیماری کلیه: آپنه انسدادی خواب یک عامل خطر برای بیماری کلیوی و پروتئینوری (دفع پروتئین از کلیه)است.

روش استاندارد طلایی برای تشخیص یک تست خواب  شبانه یا پولیسومنوگرافی است.

این تست یک آزمون تشخیصی است که می تواند به پزشک بگوید که آپنه خواب وجود دارد یا خیر و همچنین این تست تعیین می کند که شدت آپنه (یعنی خفیف، متوسط ​​یا شدید) چقدر است.

همچنین تست خواب می تواند به پزشک اطلاع دهد که شرایط دیگری وجود دارد یا خیر، از جمله سندرم پاهای بی قرار یا سندرم حرکتی اندام متناوب و…

درمان آپنه خواب:

کاهش وزن و اجتناب از الکل مهم هستند.

حتی یک  کاهش وزن در حد 5 کیلو می تواند علائم آپنه خواب را بهبود بخشد.
استفاده از “دستگاه کمکی خواب” به نام CPAP یا فشار پیوسته مثبت هوایی  که بوسیله پزشک تجویز می شود نیز گاهی کمک کننده است.

دکتر مصطفی امیری

فلوشیپ فوق تخصصی اختلالات خواب از اسپانیا